De uienexperts van Syngenta Seeds beschouwen de langste dag als een belangrijk schakelmoment in de uienteelt. "De pijpen zijn aangelegd en binnenkort begint de bolling. De ui moet in topconditie zijn om de komende twee maanden optimaal te groeien."

"Het gaat officieel natuurlijk om het gewasstadium maar in de praktijk valt dat vaak ongeveer samen met de langste dag", zegt Kees Jacobs. "Het gewas staat er nu en het aantal pijpen zal niet veel meer veranderen; met misschien een uitzondering voor de laat gezaaide percelen. Je kunt nu nog de puntjes op de i zetten zodat de uien voor het tweede deel van het seizoen in topconditie zijn."

Samen met collega Michiel van Mol loopt Jacobs de belangrijkste aandachtspunten na, te beginnen met het onkruid. "Als het meevalt met het onkruid zou ik gewoon een rondje handwieden", aldus van Mol. "En wees dan vooral scherp op klein kruiskruid. Die heeft aan een haarworteltje genoeg om verder te groeien. Ik ken telers die het gewoon meenemen en afvoeren van het perceel. En als je veel nakiemers verwacht, is dit het moment voor een laatste herbicide bespuiting. Zorg er dan wel voor dat je het gewas niet onnodig pest en stilzet. Dus kijk goed wat er al op ligt en wat je aan onkruid verwacht. En hou goed rekening met de zwaarte van je grond."

Wel of niet schoffelen
Wie aan onkruid denkt, denkt wellicht ook aan schoffelen. "De vuistregel is dat schoffelen kan totdat de uien elkaar in de rij raken", stelt Jacobs. "Schoffelen geeft meer zuurstof in de grond en uien reageren daar meestal positief op. Maar er is ook kans op wortelschade en dat kan een invalspoort voor fusarium zijn. Dus als je besluit te schoffelen, doe het dan zo vroeg mogelijk."

De start van de bolling is in de praktijk vaak ook het moment voor de eerste fungicide bespuiting. "In plantuien is al valse meeldauw waargenomen", waarschuwt van Mol, "dus dan weet je dat het ook in de zaaiuien gaat opduiken. Als er sporen aanwezig zijn, is een dauwnacht genoeg voor infectie maar het kan daarna nog tien tot twintig dagen duren voordat je de aantasting ook werkelijk ziet. Met de middelen die we nu nog hebben is ingrijpen niet meer mogelijk, dus wacht niet te lang met de eerste preventieve bespuiting."

Overbemesting en trips
Ook voor een laatste bemesting is de tweede helft van juni een prima periode, aldus de uienexperts. "Hou wel rekening met de stand van je gewas", maant Jacobs. "Als je 20% of meer planten mist, kan de overbemesting met hetzelfde percentage omlaag. De kunstmest is er duur genoeg voor." Ook niet goedkoop is de tripsbestrijding. "Maar niets doen kost meer", aldus van Mol. "De afgelopen periode was het groeizaam weer en dat is het beste wapen tegen trips. Maar oplettendheid blijft geboden. Bij hogere temperaturen gaat de cyclus van de trips veel sneller en liggen verrassingen op de loer. Dus veel kijken in je gewas en spuiten zodra je ze ziet."

Groei vasthouden
Met de neerslag van begin juni nog vers in het geheugen, zal nog niet iedere teler denken aan beregenen maar in het Zuidwesten zijn de eerste haspels alweer gesignaleerd in de uien. "Een goede vochtvoorziening is cruciaal om het gewas aan de groei te houden", stelt Jacobs. "Een gewas dat groeit is weerbaarder. Groei betekent ook een forser loofapparaat en dus een groter opbrengstpotentieel. En veel gewasbeschermingsmiddelen werken beter bij groei door de verspreiding in de plant. Dus beregenen kan een belangrijke teeltmaatregel zijn. En vergeet niet dat je bij zomerse omstandigheden, zoals bijvoorbeeld afgelopen weekend, zomaar 20 tot 30 millimeter per week verdampt. Dan is de neerslag snel weg." Van Mol vult nog aan dat de teler wel de conditie van het loof moet blijven volgen. "Als het loof gaat slijten of strijken, wordt het vatbaarder voor schimmelinfecties. Dan is dat een mooi moment om te stoppen met beregenen."

Het laatste aandachtspunt is de MH-bespuiting. Jacobs: "Het duurt nog even voor het zo ver is, maar wie een dunne of onregelmatige stand van z'n uien heeft, zoals je helaas regelmatig ziet op kleipercelen, moet zich serieus afvragen of de partij bewaarbaar is en of een MH bespuiting dus zin heeft. Denk daar de komende periode goed over na en bespreek het met je adviseur."